miejsce: Warszawa, Mazowiecki Instytut Kultury, Warszawa ul. Elektoralna 12
organizator: Mazowiecki Instytut Kultury
Pokaz filmu dokumentalnego o starodawnym, a do dziś sprawowanym na północnym Mazowszu obrzędzie pustych nocy. Jest to obyczaj związany z pożegnaniem zmarłego, odprowadzeniem go przez najbliższych za pomocą pieśni i czuwania do wieczności.
autorzy filmu:
Witold Broda
Monika Mencina
Paweł Głogowski
Marcin Szczerbic
Zapraszamy na premierowy pokaz filmu dokumentalnego o Pustych Nocach; jest to obrzęd sprawowany wokół zmarłej osoby, w którym uczestniczą rodzina, przyjaciele, znajomi.
W domu zmarłego przez dwie noce słychać śpiewy i modlitwy mające pomóc duszy w przejściu do innego świata. Ten czas jest wyjątkowy, bo nie jesteśmy już tu, ale jeszcze nie tam.
Kultura barokowa stworzyła na ten temat potężną literaturę religijną oraz pieśni. Z jaką mocą wtargnęła ona w życie duchowe naszego kraju, możemy się przekonać dziś jeszcze np. na Mazowszu, gdzie obrzęd Pustych Nocy jest nadal kultywowany.
To ostatni moment, żeby usłyszeć wielkiej urody barokowe pieśni znane w miastach jedynie historykom literatury i etnomuzykologom, zobaczyć nocne czuwania. W wielu kręgach bardziej znane są praktyki pochodzące z dalekich stron, jak na przykład tybetańskie "bardo", niż rodzimy obrzęd kultywowany za miedzą. Film „Puste noce” jest opowieścią o takim właśnie niesamowitym świecie, który jest tak blisko, a tak mało o nim wiemy. Autorzy nie pokazują wsi idyllicznej, nie kolorują ani nie pudrują; liczy się autentyczność i współczesny kontekst.
Nie bez powodu miejscowością, w której pokażemy film w pierwszej kolejności, jest Mława. Filmowane obrzędy i bohaterowie filmu pochodzą z najbliższych okolic: Turzy Wielkiej, Krępy, Rumoki. Film zostanie poprzedzony komentarzem autora – Witolda Brody; skrzypka, który od ponad dwudziestu lat z powodzeniem zajmuje się badaniem polskiej kultury tradycyjnej. Porozmawiamy również z prof. Aliną Nowicką – Jeż, polonistką specjalizującą się w literaturze baroku.
Po filmie Witold Broda z towarzyszeniem śpiewaków Wawrzyńca Dąbrowskiego i Bartosza Izbickiego, wykonają specjalny koncert przygotowany na tę okazję.
W koncercie usłyszą Państwo pieśni o śmierci , o rzeczach ostatecznych, do Świętych Pańskich, opowieści dziadowskie. Repertuar pochodzi z XVII - XVIII wieku. Tworzyli go poeci, organiści, zakonnicy, a do dzisiejszych czasów przechowali chłopi.
Pieśni krążyły w niezliczonych wariantach w całej Polsce, w ręcznie odpisywanych zeszytach, drukach ulotnych, szlacheckich "silva rerum", kancjonałach, podręcznikach "dobrego umierania".
Teksty nie pozostawiają nikogo obojętnym, poruszają najdalsze zakątki wnętrz człowieka - wszak mowa o wieczności.
Melodie to często dawne tańce - chodzone, polonezy, mazury. Przywołują obrazy "tańców śmierci", niekoniecznie w minorowym nastroju. Muzycy wykonają je z towarzyszeniem instrumentów z epoki: liry korbowej, portatywu, organów, skrzypiec, basów.
powrót do programu